Piłka ręczna

Polska piłka ręczna

Historia piłki ręcznej w Polsce

Historia piłki ręcznej w Polsce rozpoczyna się w roku 1917, kiedy to gra ta rozpowszechniła się wśród internowanych w Szczypiornie legionistów polskich z zasadami gry, wymyślonej przez ich rodaka Konrada Kocha (wersja 11 osobowa na otwartych boiskach). Z zasadami gry zapoznali ich strażnicy niemieccy (wartownicy), od nazwy miejscowości z kolei przejęła nazwę gra „szczypiorniak” (teren obozu jenieckiego znajdował się w Szczypiornie-ówczesna wieś). Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości piłka ręczna stopniowo zaczęła rozpowszechniać się na terenie niemal całego kraju. Lekkoatletyka ma poczesne miejsce w celach popularyzowania gier drużynowych. Polski Związek Lekkoatletyki już od wczesnych lat 20. prowadził gry sportowe „uzupełniające” trening ogólnorozwojowy. Ilość zawodników je uprawiających systematycznie rosła, więc już na początku 1925 utworzono w Katowicach Polski Związek Palanta i Gier Ruchowych (PZPiGR). W 1926 wprowadził on do swego statutu punkt o organizacji nowych dyscyplin sportowych (w tym piłki ręcznej). 3 kwietnia 1926 PZPiGR zmienił swą nazwę na Polski Związek Gier Ruchowych (PZGR) obejmujący m.in. szczypiorniaka. Na początku 1928 PZGR został zastąpiony przez nowo powstały Polski Związek Gier Sportowych (PZGS) z siedzibą w Warszawie. Oficjalnie jest to początek piłki ręcznej w Polsce w zorganizowanej formie. W tym samym roku brał on czynny udział w zakładaniu IAHF – Międzynarodowej Amatorskiej Federacji Piłki Ręcznej (poprzedniczce IHF), zaś w 1930 zorganizował mistrzostwa Polski mężczyzn drużyn 11-osobowych na otwartych boiskach, kontynuowane później corocznie z przerwą wojenną do 1956. Od sezonu 1957 MP odbywają się już wyłącznie z udziałem zespołów 7-osobowych w formie ligowej. W 1936 PZGS przekształcił się w Polski Związek Piłki Ręcznej (PZPR). W trakcie trwania II wojny światowej i kilka lat po niej, oczywiście były ważniejsze sprawy „na głowie” niż uprawianie sportu i rekreacji. W Polsce Ludowej powstała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. W związku z tym, zmieniono nazwę centrali na Polski Związek Koszykówki, Siatkówki i Szczypiorniaka (PZKSS), ponieważ mogło nastąpić do mylenia instytucji sugerując się po skrótach (PZPR). W 1956 zmieniono nazwę ostatecznie na Związek Piłki Ręcznej w Polsce (ZPRP). Utworzono męską reprezentację która wkrótce wystąpiła w III finałach Mistrzostw Świata wersji 7-osobowej (MŚ w byłej NRD. Zajęliśmy 5 miejsce). Na kolejne sukcesy Polska, czekała dokładnie do 30 lipca 1976 r. gdzie po zaciętym i zakończonym dogrywką meczu o brązowy medal Igrzysk Olimpijskich w Montrealu, podopieczni Janusza Czerwińskiego i Stanisława Majorka zwyciężyli 21:18 RFN, sięgając po pierwszy w dziejach medal szczypiorniaka. Na najniższym stopniu podium Polacy stanęli również 7 marca 1982 po zwycięstwie 23:22 nad Danią w X finałach MŚ rozgrywanych w RFN. Męskie zespoły klubowe także odniosły w tym okresie istotne osiągi: W sezonie 1977/1978 do finału Pucharu Europy (obecna Liga Mistrzów) awansował Śląsk Wrocław, ulegając w nim 22:28 mistrzowi NRD SC Magdeburg. Dekadę później dwukrotnie z rzędu wyczyn ów powtórzyło Wybrzeże Gdańsk. W edycji 1985/1986 minimalnie lepsza okazała się jugosłowiańska Metaloplastika Šabac, która po przegranej 29:24 w Gdańsku, u siebie odrobiła z nawiązką stratę, wygrywając 30:23 Rok później w decydującym starciu gdańszczanie nie dali rady mistrzom ZSRR CSKA Mińsk (32:24 oraz 25:30). Niestety od połowy lat 80. trwał postępujący regres piłki ręcznej. Wpływ na taki stan rzeczy miało przede wszystkim wycofanie się Polski z udziału w Igrzyskach Olimpijskich w Los Angeles i uniemożliwienie występu w turnieju olimpijskim męskiej kadrze szczypiornistów, do którego zakwalifikowała się ona po sportowej walce w 1983. To jedne z wielu przyczyn które przyczyniły się kolejno do ograniczenia środków finansowych na działalność piłki ręcznej. Nie zmienia to faktu, że od zawsze wśród gier zespołowych piłka ręczna ustępowała w popularności piłce nożnej, koszykówce oraz siatkówce i traktowana była po „macoszemu”. Mimo wielu poszczególnych zawodników mających odpowiednie zdolności do zwycięstw, nie byliśmy w stanie stworzyć męskiego zespołu klubowego a tym bardziej narodowego, który nawiązywał by, chociaż po części do triumfów z przełomu lat 77/83. Osiągnięcia Kobiecego „szczypiorniaka” wyglądają z kolei następująco: piąte lokaty w MŚ Jugosławia'1973 i ME Holandia 1998. W latach 90 i na początku XXI wieku spore osiągnięcia notowały piłkarki Montexu Lublin, które parokrotnie wywalczyły awans do elitarnej Ligi Mistrzyń osiągając w niej dwukrotnie ćwierćfinał (w edycjach 1999/2000 i 2001/2002) a w sezonie 2000/2001 zdobyły Puchar EHF. Był to pierwszy i jedyny triumf polskiego zespołu klubowego piłki ręcznej w którymkolwiek z europejskich pucharów, a drugi w historii polskiego sportu. Po części klub ten ukazał fałszywy obraz sytuacji panującej w polskiej piłce ręcznej. Na złość wszystkim i pomimo wielu stwarzanych im problemów, dziewczyny te zwyciężały i godnie reprezentowały nasz kraj. 5 lipca 2004 stery w centrali objął nowy zarząd z Markiem Budziakiem, jako prezesem. Bardzo szybko okazało, iż nie potrafi on znaleźć wspólnego języka "ze środowiskiem", co prowadziło do różnego rodzaju kłótni oraz konfliktów, psując w ten sposób i tak już beznadziejną sytuację. Doszło do tego, iż Ministerstwo Sportu wprowadziło kontrolę w centrali zarządu, przez co istniała realna groźba wprowadzenia kuratora. Kadry narodowa drużyny męskiej, także zbuntowała się i podczas jednego ze spotkań, oficjalnie ukazała swoją dezaprobatę do obecnej sytuacji panującej w zarządzie. Podczas nadzwyczajnego zjazdu ZPRP, który odbył się 15 stycznia 2006 w Warszawie, delegaci postanowili odwołać cały ówczesny zarząd wraz z jego prezesem. Szefem zarządu został Andrzej Kraśnicki, który do dnia dzisiejszego na całe szczęście, wprowadza tę wspaniałą dyscyplinę sportową na odpowiednie tory.